Η τριχόπτωση, γνωστή και ως αλωπεκία στο κεφάλι, αναφέρεται στην απουσία ή απώλεια μαλλιών σε περιοχές όπου αναμένεται να αναπτυχθούν και μπορεί να εκδηλωθεί ως εντοπισμένη ή διάχυτη, επηρεάζοντας άτομα όλων των ηλικιών και των δύο φύλων. Η τριχόπτωση μπορεί να εκδηλωθεί είτε σε συγκεκριμένες περιοχές του τριχωτού της κεφαλής είτε σε ολόκληρο το σώμα και μπορεί να είναι είτε προσωρινή είτε μόνιμη. Μπορεί να αποδοθεί σε παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση, οι ορμονικές διακυμάνσεις, τυχόν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις ή μπορεί απλώς να είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας γήρανσης. Ενώ η τριχόπτωση μπορεί να χτυπήσει την πόρτα σε οποιονδήποτε, παρατηρείται πιο συχνά στους άνδρες.

Τι προκαλεί την αλωπεκία στο κεφάλι;

Η αλωπεκία στο κεφάλι μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς υποκείμενους παράγοντες και συνήθως κατηγοριοποιείται σε μη ουλωτική, όπου τα θυλάκια των τριχών παραμένουν βιώσιμα και τα μαλλιά μπορεί να ξαναβγούν, και ουλωτική, η οποία συνεπάγεται μη αναστρέψιμη βλάβη στα θυλάκια των τριχών.

Η πρωταρχική αιτία της απώλειας μαλλιών είναι συχνά η κληρονομικότητα. Η κληρονομική ανδρογενετική αλωπεκία στο κεφάλι αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Οι ορμονικές ανισορροπίες διαδραματίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο, με πιθανότητα εμφάνισης τριχόπτωσης ακόμη και στην εφηβεία, ιδιαίτερα όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Οι ορμονικές αλλαγές κατά την εγκυμοσύνη, την εμμηνόπαυση ή λόγω παθήσεων όπως ο υποθυρεοειδισμός, επηρεάζουν σημαντικά την υγεία των μαλλιών, ενώ οι ορμονικές διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν σε προσωρινή ή και μόνιμη απώλεια μαλλιών.

Παράλληλα, η τριχόπτωση συχνά συνδέεται με νοσήματα όπως ο διαβήτης, οι αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος ή οι λοιμώξεις, αλλά και με τη λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως τα αντινεοπλασματικά και τα αντικαταθλιπτικά. Επιπλέον, ψυχικές διαταραχές, όπως το έντονο άγχος, μπορούν να προκαλέσουν μορφές αλωπεκίας, όπως η γυροειδής αλωπεκία ή η τελογενής τριχόρροια. Το σοβαρό ψυχολογικό στρες μάλιστα μπορεί να διαταράξει το ανοσοποιητικό σύστημα, επιδρώντας αρνητικά στην υγεία των τριχοθυλακίων.

Η γήρανση αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα, καθώς με την πάροδο του χρόνου τα τριχοθυλάκια εκφυλίζονται φυσικά, οδηγώντας σε απώλεια μαλλιών. Προσωρινές απώλειες παρατηρούνται συχνά μετά από σημαντικά γεγονότα ζωής ή εξαιτίας συμπεριφορών όπως η τριχοτιλλομανία. Βέβαια, η υγιής επανέκφυση των μαλλιών σε αρκετές περιπτώσεις είναι εφικτή εφόσον αντιμετωπιστούν οι αιτίες και οι επιβαρυντικοί παράγοντες.

Διαφορετικοί τύποι αλωπεκίας

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι αλωπεκίας και ο καθένας έχει τη δική του αιτία. Πιο συγκεκριμένα, η απώλεια μαλλιών διακρίνεται σε:

• Ανδρογενετική αλωπεκία
• Γυροειδή αλωπεκία
• Ουλωτική αλωπεκία 
• Διάχυτη αλωπεκία
• Αλωπεκία έλξης
• Μετωπιαία ινώδης αλωπεκία
• Τελογενής τριχόρροια
• Αναγενής τριχόρροια
• Τριχοτιλλομανία

Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι ο πιο κοινός τύπος απώλειας μαλλιών και οφείλεται σε γενετικούς και ορμονικούς παράγοντες, προκαλώντας υποχώρηση της γραμμής των μαλλιών στους άνδρες και αραίωση στην κορυφή της κεφαλής στις γυναίκες. Η γυροειδής αλωπεκία, μια αυτοάνοση διαταραχή, προκαλεί τοπική απώλεια μαλλιών στο κεφάλι και το σώμα, ενώ η διάχυτη αλωπεκία χαρακτηρίζεται από γενικευμένη αραίωση, που σχετίζεται με έντονο άγχος, ορμονικές διαταραχές ή παρενέργειες φαρμάκων.

Η αναγενής τριχόρροια συνδέεται κυρίως με τη χημειοθεραπεία, προκαλώντας απότομη απώλεια μαλλιών λόγω διακοπής της αναγενούς φάσης της τρίχας. Από την άλλη, η τελογενής τριχόρροια προκαλείται από μεταβολές που επιταχύνουν τη μετάβαση της τρίχας από την αναγενή στην τελογενή φάση, συνήθως λόγω στρες, ασθενειών ή διατροφικών ελλείψεων, με την απώλεια μαλλιών να είναι συχνά προσωρινή. Επιπλέον, η αλωπεκία έλξης προέρχεται από υπερβολική πίεση στα μαλλιά, ενώ η μετωπιαία ινωτική αλωπεκία είναι ουλωτική και προσβάλλει κυρίως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, προκαλώντας σταδιακή υποχώρηση της γραμμής των μαλλιών.

Τέλος, ψυχικές διαταραχές, όπως η τριχοτιλλομανία, οδηγούν σε καταστροφή της τρίχας λόγω ακούσιου τραβήγματος των τριχών. Η έγκαιρη παρέμβαση σε όλους τους τύπους αλωπεκίας είναι κρίσιμη για την πρόληψη της επιδείνωσης της αραίωσης των μαλλιών και την αποκατάσταση της τριχοφυΐας, είτε μέσω φαρμακευτικής αγωγής είτε με άλλες θεραπείες.

Επιλογές θεραπείας για την αλωπεκία στο κεφάλι

Η διάγνωση και η θεραπεία της τριχόπτωσης απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση από εξειδικευμένο ιατρό. Σε πρώτη φάση, γίνεται προσπάθεια συντηρητικής αντιμετώπισης της κατάστασης, εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες ενδείξεις. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή και ειδικά σαμπουάν ή συμπληρώματα που ενισχύουν την επανέκφυση των τριχών και ανακόπτουν την τριχόπτωση. Αξιόλογη επιλογή αποτελεί επίσης και η αυτόλογη μεσοθεραπεία μαλλιών, το γνωστό σε όλους PRP. Το PRP, με τη χρήση αιμοπεταλίων, αποτελεί κορυφαία μη επεμβατική μέθοδο για ενίσχυση της τριχοφυΐας σε όλους τους τύπους αλωπεκίας. Εάν η τριχόπτωση έχει της ρίζες της σε αυτοάνοση απόκριση του οργανισμού, τότε έχει ένδειξη η έγχυση κορτικοστεροειδών. Τα κορτικοστεροειδή εφαρμόζονται τοπικά ή με ενέσεις, καταστέλλοντας τη φλεγμονή και διεγείροντας την ανάπτυξη των τριχών, ιδιαίτερα στη γυροειδή αλωπεκία.

Ο συνδυασμός φαρμάκων και μη επεμβατικών θεραπειών, όπως η μινοξιδίλη με κορτικοστεροειδή ή PRP, βελτιώνει την αποτελεσματικότητα και μειώνει τις παρενέργειες. Κάθε θεραπεία πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του ασθενούς, λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό, την ηλικία και τη σοβαρότητα της αλωπεκίας. Τα συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για την ενίσχυση της τριχοφυΐας και την πρόληψη περαιτέρω απώλειας μαλλιών. 

Βέβαια, οριστική λύση στο πρόβλημα της τριχόπτωσης μπορεί να δώσει κατά βάση η μεταμόσχευση μαλλιών. Η επιλογή μάλιστα της κατάλληλης τεχνικής, όπως η Τεχνική Power FUE ή η Τεχνική Mini & Micro Strip, μπορεί να προσφέρει φυσικά και μόνιμα αποτελέσματα. Η μεταμόσχευση μαλλιών είναι ελάχιστα επεμβατική και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, επιτρέποντας σε κάθε ασθενή να επανέλθει ταχύτατα στις καθημερινές του δραστηριότητες. Με σωστή καθοδήγηση και επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, η αντιμετώπιση της τριχόπτωσης μπορεί να είναι αποτελεσματική και μακροπρόθεσμη. Ο Δρ. Παντελής Βάλβης είναι διακεκριμένος Πλαστικός Χειρουργός εξειδικευμένος στις μεταμοσχεύσεις και εμφυτεύσεις μαλλιών από το 1995, εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες τεχνικές στη μεταμόσχευση μαλλιών, ώστε κάθε ασθενής να απολαμβάνει ένα πυκνό και άρτιο αποτέλεσμα!